Ucerkumes

NigdeYerlisi hakkında

☆ARASTIRMA☆
ASIRLIK NİĞDE YERLISI OYUNCU GUVERCINLER

    Niğde ilinde bir aşırı aşkın süredir   #oyuncu# olarak isimlendirilen guvercin türü: paçasız, Dünya literatüründe "makaracı" adıyla  kabul gormus bir performans  ırkıdır .

ÖZELLİKLER:

   RENK:  Irkın siyah-beyaz rengine galaca denirdi. Süt beyaz, galaça ve kahverengi renkleri malesef ilimizde 80' lerden sonra kaybolmuştur. Mevcut renkleri arap, boz ( tozlu siyah-fume-gri ), çapar olarak adlandırılan beyaz üstüne siyah ve fume puskurtmeli renklerdir. Trakya Bolgesinde kaplan olarak adlandırılan çapar  rengin en onemli özelliği sadece erkek kuşlarda görülmesidir. Bir çapar asla disi olmaz.

EBATLAR ve GÖRSEL ÖZELLİKLER: Ebat olarak standart bir yaban güvercini boyutlarındadır. Gözler mutlaka kar beyazıdır. Beyaz kuşlarda ise siyahtır. Gaga kemik beyazidir , ucunda Trakya makaracısı gibi siyah hare bulunmaması ayırd edici bir özelliktir. Niğde oyuncularında tepe asla olmaz. Kuyruk üstü bezleri Trakya makaracisindan ayırt edici diğer net   özelliğidir.
DÖNÜŞ:
Tıpkı kaliteli Trakya Makaracıları ya da Oriental Rollerlar gibi orta irtifa uçuculardir. Yani birkac yuz metrede seyrederler,  yüksek uçucu ırklar gibi gözden kaybolmamakla beraber sineğe de çıkarlar. Mardin taklacilari gibi tek tek degil toplu ucarlar. Tüyden çıkmaya başlayan yavrular önce " götlemek ya da kayık çekmek " denilen harekete başlar kisa süre sonra geriye takla sarmaya başlarlar. Geri taklalar tek tek değil seri yani ard ardadır. 3,5 takla ile 5, 10 metreden başlayıp neredeyse 100 metreye varan onlarca seri dönüşlere varan arkaya doğru taklalar atarlar. Kontrolü kaybeden bazı makaracılar yere çakılır ve ciddi yaralanır ya da ölürler. 
Bu kuşlar esasen makbul değildir . Daha yumuşak uçuşlu kuşlarla eşlenip kontrollü takla atmaları tercih edilmelidir.
Zeki kuşlar olup kalktigi yeri bilir ve kolay bulurlar. Her tur yere , zemin, balkon, teras , tel kolayca alışırlar.  Günümüzde Mardin taklacisi olan kuşlara tercih edilmelerinin en önemli nedeni bence bahsedilen uçuş, iniş,  hava performansı ve meterolojik durum seçmeme konforudur. Zira Mardin taklaciları betonlasan şehirlerde artık beslenmesi neredeyse imkansızlasan, zaman, emek ve uçurmak için açık alan gerektiren, emekli ve işsiz insan uğraşı haline gelmiştir. Makaracı beslemek keyifli, konforlu bir uğraşıdır ve makaracılar kontrolü kolay kuşlardır. Parıltıyı verdiniz mi yuva kapısından içeri girerler.  Mardin taklacisi gibi saatlerce bekleme gerektirmezler.   

KÖKENLERI VE ŞECERE KONUSU: Mesleğim gereği  çok il gezdim ve meraklı bir işsever olarak çok çeşitli kuslar gördüm. Makaracilardan aldığım uçuş keyfini ve konforu bana hiç bir tür vermedi. Memleketim Nigde' de bu güvercinlerden  besleyen en önem yetiştirici tüm Niğde ve Bor' un yakindan tanıdığı Niğde nin efsane kuşçu Kuyumcu Emin Amcamızdı. Emin Amca 11 yaşından öldüğü 90 yaşına kadar tam 79 sene kesintisiz bu kuşları besledi .  Arap, boz ve çapar olmak üzere 3 rengini.   Son 10 yılda oyuncu arayışına başlayınca facebook kanalıyla bir iki üreticiye ulaştım ama sonuç alamadım. Sonunda Ilkay Polat ve Murat Samur vesilesiyle bu irka yeniden kavuştum.
    Daha once gore yaptığım Trakya ' da hemen hemen tum festivalleri gezip makaracı ırkları bizzat inceleme şansım oldu. Sosyal medya aracılığıyla takip ettigim birkaç grup ve yetiştiricinin makaraci irklar konusunda ciddi bilgi birikimleri olduğunu gördüm ve zaman zaman kendilerinden önemli bilgiler edindim. Musa SAKALLI,  Tuncer KARATAŞTAN, Levent ÖNER, Ilkay POLAT, Murat SAMUR bunlardan birkaçıdır.  Sonrasında Kircaali' de yasayan Ferdi ALİ ile irtibat kurdum ve bir takim pomeria roller edindim. Kafamda oluşan şablonlara ek olarak Ferdi Ali' nin kuşlarını görüp inceleyince  anladım ki "Nigde Yerlisi Oyuncu güvercini" birebir Bulgaristan Kircaali yöresi makaracilari ile akraba. Bu gayet doğal bir sonuçtu çünkü Nigde ile mübadele döneminde yoğun goc almış bir ildi ve muhacir vatandaşlarımız gelirken bu kuşları yanlarında getirmiştiler. Belki de bir ihtimal kayıtlı 10 bin yillik tarihi olan Niğde' den göçen vatandaşlarla Osmanlı döneminde Bulgaristan' a taşınmıştı bu kuşlar. Sonuç olarak Bulgaristan' in o yöresinde mevcut pomeria roller ve makaracı ırkların gaga, göz,  govde ebatları, kanat, uçuş şekli ve makara performansı bire bir uyuşmaktadır ve bunlar öp öz akraba kuşlardır. Niğde oyuncuları dönüş performansları benzemekle beraber Trakya Makaracilari ve Bursa kuşlarından fiziki olarak farklıdır.

 Niğde ve Bor ' da belirli üreticiler sebatla bu irka gönül vermekte ve yetiştirmektedir. Halihazırda Murat Samur ve Elektrikçi Mehmet dostlardan temin ettiğim güzel damızlıklar ile iyi sonuçlar aliyor ve keyifle hem yetiştiriyor hem de uçuruyorum.
  Bizim kuslarimiz ve tum makaraci irklar paçalı taklacilar gibi yorucu, zaman alıcı, zahmetli kuşlar değildir. Gökyüzünün maviliginde yükseklerde rengarenk ucuslarini izlemek, makara sararak taklalarinin heyecanını yasamak hic bir kuşun veremeyeceği hazlar yaşatır ve bence bu nedenle her gecen gun popülariteleri artmaktadır. Çünkü şehirler pacali Mardin taklacilari icin uygun değildir. Betonlasma olgusu guvercinseverleri yavas yavas uçuşu mecburen terketmeye ve şebap ve kostüm   gibi masa kuşu yetiştirmeye mecbur kılmıştır . Artık insanlar ya sus kuşları beslemekte ya da mecburen şehre uyumlu makaracı taklacilarla bu hobiyi sürdürmektedir.  Türkiye de dernekleşme ve organizasyonun olmaması, sorunlu olması nedeniyle ırk kuşları yetiştiriciliği zayıftır. 90 lardan bu yana guvercincilik MALESEF  10 kişinin moda üretmesi, bundan nemalanmasiyla yapılmaktadır. Tum bunlara ragmen makaraci irklar varlığını sürdürmeye devam etmistir ve bence daha da iyi düzeylere çıkacaktır.